5-daagse rondreis door Tibet

Rond 8.30 uur vertrekken we uit Lhasa voor een 5-daagse rondreis door Tibet, die ons onder andere via de plaatsen Gyantse, Shigatse, Sakya en Shegar tot aan het basecamp van de Mount Everest zal voeren. Voor de eerste dag hebben we vandaag een lange rit richting de grens tussen Tibet en Bhutan voor de boeg. Deze rit eindigt in Gyantse.
We moeten opnieuw diverse controleposten passeren en ook is er weer sprake van die bijzondere vorm van ‘trajectcontrole’. Dit zal de overige dagen van de rondreis trouwens ook het geval blijven.
Na een tijdje passeren we de eerste bergpas. In Europa hebben we al enige passen gehad maar deze pas door de Himalaya is absoluut de overtreffende trap. We gaan tot circa 4900 meter en de uitzichten zijn fabelachtig mooi. In de auto zit ik aan de ravijnkant en als ik eens een blik schuin naar beneden werp, word ik behoorlijk duizelig. Niet meer kijken, niet aan denken. Door de hoeveelheid haarspeldbochten en de snelheid waarmee deze genomen worden, wordt Bertie enigszins wagenziek. Dat is geen pretje, zeker omdat het klimmen nogal lang aanhoudt. Vlak voordat we boven zijn gaan we met andere auto's weer in de rij staan wachten. We zijn 10 minuten te vroeg! Waarom dan zo’n haast onderweg kun je je afvragen.
Op de top krijgen we een spectaculair zicht op het Yamdruk Tsomeer met op de achtergrond bergtoppen met eeuwige sneeuw, die tussen de 7000 en 7200 meter hoog zijn. Yamdruk Tso is voor de Tibetanen een van de heilige meren van Tibet.
Uiteraard krijgen we de gebruikelijke fotoshoot. Op deze plek hebben zich ook redelijk wat nomaden verzameld die allerlei spulletjes proberen te verkopen aan de, voornamelijk Chinese toeristen. Ze hebben ook de typische Tibetaanse honden en yaks bij zich, waarmee je tegen betaling op de foto kunt. We passen vriendelijk.
Hierna gaat de trip verder. We rijden eerst kilometers lang aan de ene oever van het meer en vervolgens ook nog eens aan de andere kant. Het meer heeft een turkooise kleur die volgens de gids veroorzaakt wordt door een speciaal effect van het zonlicht. Het meer is niet alleen ontzettend groot, maar kent ook een hele bijzondere vorm met een heleboel 'armen'.
Na de lunchstop is de volgende halte een gletsjer. Deze begint onderaan op 5000 m hoogte en reikt tot 7200 m. Als we stoppen om wat foto’s te maken, hangen er gelijk 6 à 7 vrouwen om me heen, die me van alles willen verkopen. Ze gaan zelfs gewoon voor de camera staan zodat ze ook op de foto staan. Dus van leuke plaatjes schieten komt niet veel terecht. Een vrouw duwt me iets onder mijn arm en vraagt 10 yuan. Om er eindelijk van af te zijn geef ik haar die ondanks de reactie van Bertie, die vanuit de auto roept “dit hebben we thuis ook!”. Omdat gids en chauffeur in de gaten hebben dat er van foto's maken niet veel terecht is gekomen wordt er iets verderop weer gestopt. Aan deze kant is goed te zien dat de gletsjer is 'afgekalfd'. Deels komt dit door de opwarming van de aarde, maar volgens de gids is een Chinese film hier ook debet aan. Men had voor deze film een sneeuwverschuiving nodig en om het juiste effect te krijgen zijn hier gewoon 2 bommetjes tot ontploffing gebracht....!! Met als gevolg dat de gletsjer enige meters ijs en sneeuw heeft moeten inleveren. Schande!
Hierna is het nog 2 uur rijden naar Gyantse, dat op ca 4150 m hoogte ligt. Daar zullen we overnachten, maar eerst brengen we nog een bezoek aan het klooster van de stad, Pelkhor. Dit klooster dateert van de 15e eeuw en herbergde 3 belangrijke stromingen in het boeddhisme: Gelupka, Sakyapa en Shalu. Alle drie hadden ze er hun eigen colleges. Omdat de oprichter indertijd ook veel kunstenaars uit Nepal en India uitnodigde, is er een diversiteit aan invloeden terug te zien in de beelden, maar vooral in de stoepa, een bouwwerk van 4 etages met liefst 108 (een heilig getal in het boeddhisme) 'kappelletjes'.

De volgende dag vertrekken we al vroeg en onder een stralend blauwe hemel, met aan de ene kant goed zichtbaar de maan en aan de andere kant de zon. Het lijkt veel warmer dan de 12 graden die de buitenthermometer aangeeft. Een autorit van 7 à 8 uur voert ons via Sakya naar Shegar. Vandaag passeren we ook het hoogste punt van onze hele reis: 5248 meter. In dit deel van Tibet wordt veel met zonnepanelen gewerkt, zo stellen we onderweg vast.
In Sakya stoppen we voor de lunch en een bezoek aan het plaatselijke klooster, van waaruit door de koninklijke familie – die ook als ‘sponsor’ van het klooster optrad – meer dan 200 jaar over Tibet is geregeerd. Bij de invasie door China in 1959 is men echter gevlucht. Van het klooster, eens het grootste van Tibet, is na de verwoestingen die gepaard gingen met de invasie, niet veel meer over. Het kent wel nog een bijzonderheid: letterlijk een muur van oude boeken en geschriften, die gezien worden als het culturele erfgoed van Tibet.
Hierna volgt nog een rit van ongeveer 3,5 uur naar Shegar, waar we zullen overnachten.

Op deze derde dag staat dan de Mt Everest op het programma. Of Mt Qomolangma, zoals de Tibetanen zeggen. Bij de ingang van het natuurpark wordt er streng gecontroleerd. Omdat we op een bepaald ogenblik niet ver verwijderd zijn van de grens met Nepal, wordt er door de Chinezen geen enkel risico genomen. Met het naderen van het einddoel van de rondreis – het basecamp van de Mt Everest – neemt bij ons de spanning toe. De laatste 4 km en 150 hoogtemeters moeten we namelijk te voet afleggen en gaat ons dat op die hoogte lukken? Krijgen we de Mt Everest ook wel goed te zien of wordt het weer spelbreker?
Met de auto overbruggen we in 2 uur tijd liefst 600 hoogtemeters. De weg slingert zich behoorlijk naar boven en wij in het busje van links naar rechts. We passeren de pas op 5100 meter hoogte, dalen vervolgens af naar 4950 meter (naar onze overnachtingsplek) om dus de laatste 150 hoogtemeters – het basecamp van de Mt Everest ligt op 5200 meter hoogte – te voet af te leggen.
Net na de pas weten de gids en chauffeur een goede plek voor foto’s. Van hieruit zijn namelijk 4 reuzen van de Himalaya, met elk een top boven de 8000 meter, bij goed weer heel goed te zien. En we hebben geluk. Er is nauwelijks bewolking, waardoor we een prachtig en indrukwekkend zicht krijgen op de besneeuwde bergtoppen.

Voordat we aan onze wandeling richting basecamp beginnen, gaan we eerst inchecken in ons ‘hotel’, het Rombuk Guesthouse. Het blijkt een buitengewoon eenvoudig onderkomen, licht Spartaans zelf: 2 bedden en 1 tafel, geen (werkende) verlichting, slechts een waskom met een thermosfles met warm water, een gezamenlijk toilet (lees: 4 naast elkaar liggende gaten in de grond, wel met halfhoge tussenschotten, waardoor je elkaar niet zag maar wel hoorde…..) met een redelijke penetrante geur. En ook nog een gezamenlijke wasruimte, waarvan we niet het idee krijgen dat je daar schoner uitkomt. Maar goed, we gaan ons niet beklagen. Een beetje afzien maakt de trip nog heroïscher, zeggen we tegen elkaar. Wel een beetje noodgedwongen!
Tegenover het guesthouse ligt overigens het Rombuk klooster, dat daarmee het hoogst gelegen klooster ter wereld is. Een bezoek staat niet gepland en we vinden dat niet zo heel erg (beginnen we een beetje kloostermoe te worden?).
Voordat we de wandeling naar het basecamp starten, begrijpen we van de gids dat we tegen een kleine vergoeding ook de mogelijkheid hebben om gebruik te maken van een elektrisch busje. We zien daarvan af, omdat we ook die laatste uitdaging nog aan willen gaan. Al is het maar om dat yes-we-did-it-gevoel! Het wordt echter geen spectaculaire wandeling. We hadden een beetje verwacht/gehoopt dat we bijvoorbeeld ook een stuk door de sneeuw zouden moeten baggeren, maar dat blijkt helemaal niet het geval te zijn. De moeilijkheid zit voornamelijk in de wind, die ons vol in het gezicht blaast. Af en toe moeten we ons zelfs omdraaien om een beetje naar lucht te happen. En uiteraard speelt de hoogte een rol. Maar als de weg enigszins geleidelijk aan omhoog gaat, komen we verbazingwekkend goed vooruit. Alleen met het klimmen over rotsblokken hebben we het telkens wat lastiger. Na 70 minuten (de verwachting was anderhalf uur…) hebben we de 150 hoogtemeters en 4 strekkende kilometers gered en arriveren we bij het basecamp. Nou niet helemaal, want dat is voorbehouden aan de echte klimmers, maar we kunnen het wel heel goed zien liggen. Want ook nu zijn de weergoden ons goed gezind. Zowel de Mt Everest als het basecamp laten zich in al hun indrukwekkendheid volop aan ons zien. Een onvergetelijk moment!
Omdat de wandeltocht weinig opzienbarends te bieden had, besluiten we de terugweg met het elektrisch busje af te leggen.
In het guesthouse beperken we het avondeten tot een grote beker ginger lemon tea en wat biscuits. Meer is op dit moment voor onze darmen niet verantwoord en een nachtelijk bezoek aan het openbare toilet is ook niet bepaald een lekker vooruitzicht. De temperatuur zakt nu heel erg snel. Door de kou slapen we met de meeste kleren aan. Elk lichaamsdeeltje dat ook maar een beetje boven de dekens uitsteekt, wordt ijskoud. De volgende ochtend zijn de autoruiten dan ook behoorlijk bevroren. Voordat we weer verder trekken willen we nog een laatste blik werpen op die reus van de Himalaya, maar hij is nauwelijks te zien. Een enorm wolkendek onttrekt hem aan ons zicht. “We were lucky yesterday” zegt de chauffeur en gelijk heeft hij.

Vandaag rijden we naar Shigatse, de regionale hoofdstad, die op 3800 meter hoogte ligt. Een fikse afdaling dus, grotendeels langs dezelfde weg als we gekomen zijn. De gids en chauffeur weten daar een goed restaurant met 'western food'. Ze leven met onze buikproblemen mee. We bezoeken het betreffende restaurant voor de lunch. Het is er behoorlijk druk, maar als we eens goed rondkijken, zien we alleen Aziaten. Op een Duits stel na. Blijkbaar is de ook westers georiënteerde menukaart nog niet breed bekend gemaakt bij de toeristen.
Na de lunch bezoeken we Tashilumpo, ons laatste klooster in Tibet, dat gesticht werd in de 15e eeuw. In de loop van de 17e eeuw werd dit de zetel van de Panchen Lama, samen met de Dalai Lama de belangrijke religieuze leider van Tibet. Zoals eerder aangegeven leeft de huidige, 14e Dalai Lama in ballingschap in India. De situatie van de Panchen Lama van dit moment is iets ingewikkelder. Eind vorige eeuw is de 10e Panchen Lama een tijdje gevangen gezet door China en enige tijd na zijn vrijlating overleden. Voor Peking aanleiding om zelf de 11e Panchen Lama te benoemen, maar deze wordt in Tibet niet erkend. Tibet had ook al de volgende Panchen Lama aangewezen, een 5-jarig jongetje. Deze is echter met zijn hele familie opgepakt op last van de Chinese overheid en niemand weet waar ze zijn of dat ze nog in leven zijn.
Het Tashilumpo klooster bevat een van de grootste zittende Boeddhabeelden ter wereld. Het is de Boeddha van de Toekomst, die meer dan 25 meter hoog en 10 meter breed is. Daarnaast zijn er de graftombes van enkele Dalai Lama’s en Panchen Lama’s. Afhankelijk van het belang van met name de Dalai Lama’s zijn hun graftombes versierd met goud en edelstenen. Het meest vereerd wordt de 5e Dalai Lama, die gezien wordt als degene die Tibet bestuurlijk en religieus heeft verenigd. Zijn graftombe is het grootst en het rijkst versierd. Met al deze pracht en praal was het religieuze karakter van het klooster voor ons wel wat ver te zoeken.
Na het kloosterbezoek hebben de gids en chauffeur voor het avondeten een Nepalees restaurant uitgezocht. Zij zijn van mening dat dit voor ons beter is dan de Tibetaanse of Chinese keuken. Wij waarderen dit, gaan mee met het voorstel, maar merken qua effect niet zo veel verschil.
De volgende dag vertrekken we al vroeg naar Lhasa waar we aan het begin van de middag aankomen. Na een rustmoment maak ik nog een laatste wandeling door de stad en zoek daarvoor wat ‘achterafstraatjes’ op. In een ervan is een markt, waar heel veel Tibetanen op af gekomen zijn. Mijn zintuigen worden bestookt met een diversiteit aan geuren, kleuren en geluid en ze vinden het prachtig!
’s Avonds eten we nog in restaurant Dunya en nemen we afscheid van de Nederlandse eigenaren. De volgende ochtend geldt dit ook voor de gids en chauffeur (die ons wel nog even naar de luchthaven brengt), die we met een rijkelijke fooi bedanken voor de geweldige begeleiding.
Lhasa airport is niet al te groot, de formaliteiten zijn snel geregeld en voordat we het goed en wel in de gaten hebben, landen we weer in Kathmandu. Vele schitterende herinneringen aan Tibet rijker!